در این مقاله کوتاه جای آن نیست که به بحث درباره ماهیت فلسفهء تاریخ و چیستی حماسهء ملّی بپردازیم، تنها اشاره میشود که این نویسنده به تعریف هگل از فلسفهء تاریخ -که آن را والاترین پایه خودآگاهی قومی میشمارد- باور دارد و فلسفهء تاریخ را همان بررسی اندیشهگرانه تاریخ میداند درواقع فلسفهء تاریخ پژوهشی است که میخواهد در پس رویدادهای پراکنده و گونهگون تاریخ، نظمی منطقی و هماهنگ و یگانه بیابد؛ یعنی همان کاری که یک دستگاه نظری در سایر رشتههای علوم انجام میدهد.